13 japońskich słów nieprzetłumaczalnych na angielski

Czy jest to majestatyczna góra Fuji widziana z okien suberszybkiego pociągu-pocisku, czy też pochłanianie grzechu wartego jedzenia w Katsudon (smażona wieprzowina w panierce z jajkiem i ryżem), albo oglądanie przebranych za postaci z mangi czy gier komputerowych ludzi w dzielnicy Akihabara: Japonia jest wyjątkowa i zapiera dech w piersiach. Nie ma innego kraju na świecie, który byłby podobny, w żaden możliwy sposób. Kiedy wracasz z Kraju Kwitnącej Wiśni i chcesz opowiedzieć wszystkim jak było, trudno dobrać odpowiednie słowa. Nie mogę tego zagwarantować, ale być może 13 poniższych, nieprzetłumaczalnych na angielski słów, sprawią, że Twoja podróż stanie się faktem.

1. TSUNDOKU

__Pozostawianie nowej książki nieprzeczytanej i rzucanie jej nas stos innych nieprzeczytanych i samotnych książek w Twoim domu.__Wiem, wiem, pewnie miłośnicy książek aż się skręcają słysząc to, ale wszyscy wiemy, że to się zdarza. Jesteś przeszczęśliwy, gdy właśnie kupiłeś książkę, wracasz do domu i okazuje się, że masz 34252522 obowiązków. Kładziesz książkę na stosiku i koniec końców nie czytasz żadnej z nich… może później, dużo później…

2. OTSUKARESAMA

Wyglądasz na zmęczonego.

Otsukaresama to nie rodzaj zmęczenia. Raczej komunikat, że ktoś pracował bardzo ciężko, zostało to zauważone i jesteś za to wdzięczny. Ma zupełnie inny wydźwięk niż: „wyglądasz na zmęczonego”, bo oglądałeś przez całą noc filmy i zapomniałaś zrobić sobie makijaż.

3. OZAPPA

Rodzaj osobowości, który możemy określić jako szeroki.

Choć ozappa brzmi jak greckie słowo jest bezsprzecznie japońskie i oznacza osobę, która nie przejmuje się detalami, bez znaczenia czy rezultat działań jest pożądany, czy też nie. Przykład: Twój kolega przynosi lody na imprezę, ale zapomniał, że nie ma lodówki, wtedy nazywamy taką osobę ozappa, ale jeśli Twój gośc nie ma nic przeciwko, by zjeść roztopione lody, wtedy też jest ozappa.

4. BIMYOU

Dosłowne tłumaczenie to: „subtelnie”, choć bimyou oznacza, że coś jest nie do końca tak, i lepiej, by nie robić dwóch rzeczy naraz.

Zawijanie podwójnego hamburgera w pizzę, by go lepiej chwycić, zabieranie drugiej walizki na wypad na weekend, tylko po to, by zabrać buty, zrobienie sobie tatuażu tuż przed rozmową o pracę, są przykładami bimyou.

5. IRUSU

Światła się świecą, ale nikogo nie ma w domu.

Tak się mówi, gdy udajesz, że tak się spieszyłeś, że zapomniałeś wyłączyć świateł, albo że pewnie śpisz ze stoperami w uszach. Tak przynajmniej myśli osoba, która puka do Twoich drzwi. Nikomu nawet nie przyjdzie do głowy, że nie chcesz nikogo widzieć, bo wciągnąłeś się w film na Netflixie.

6. MAJIME

Sumienna, godna zaufania osoba, która potrafi wszystko załatwić, bez niepotrzebnego zamieszania.

Wyobraź sobie, że jesteśmy tylko trochę bardziej majime pracując w grupie nad projektem. Najbardziej pożądana cecha w japońskiej kulturze opartej na konkurencji. Postrzegany jako komplement, wyraża szacunek i podziw.

7. WASUREMONO

Zapomniane albo zgubione rzeczy: coś co zostawiłeś w pociągu albo zapomniałeś wziąć z domu.

Pamiętliwa osoba zapomniała wziąć telefonu z domu.

8. NITO-ONNA

Kobieta tak oddana karierze, że nie ma czasu prasować bluzek, więc ubiera dziergane koszulki.

Trudno powiedzieć czy jest to komplement, czy też zniewaga, choć prawdę mówiąc dziergane koszulki są świetne. Jeśli tylko porzucisz pogniecione bluzki, w celu rozwoju swojej kariery, wszystko jest ok (poza tym kto teraz ma czas na prasowanie?).

9. SHIBUI

Fajne w starym stylu.

Mówiąc wprost, shibui określa smak i oznacza „stymulująco gorzkie”, choć także odnosi się do wszystkich rzeczy, które dorośli uważają za fajne, a dzieci nie do końca rozumieją, bo nie mają (nastoletnich) wspomnień. Na myśl przychodzi wiele starych rzeczy, np. hip-hop, ogólnie mówiąc coś w stylu Man Men.

10. KUIDAORE

Przejeść pieniądze.

To słowo najpewniej wywodzi się z Osaki, gdzie ludzie nie mają nic przeciwko wydawaniu pieniędzy na jedzenie (miasto jest znane z wyśmienitej kuchni, co wyjaśnia sytuacje). Szczerze mówiąc: kuidaore doskonale określa moją sytuację finansowa i jest powód, by zamknąć ją w jednym słowie.

11. HIKIKOMORI

Kiedy młoda osoba ma obsesję na punkcie telewizji, gier wideo i Internetu, a przez to zamyka się na społeczeństwo.

Co za kłopotliwa sytuacja: powiedziałeś młodej osobie, by wyszła na dwór, bo jest piękna pogoda, a ona Ci mówi, żebyś lepiej wysłał jej linka.

12. AGE-OTORI

_Wyglądać gorzej po zmianie fryzury.
_
Każdy prawdopodobnie zna uczucie niezadowolenia po wyjściu od fryzjera. Zazwyczaj odczuwalne w okolicach Nowego Roku, kiedy decydujesz się na duże zmiany: nowy rok, nowa ja. Twoja fryzura ulega drastycznej zmianie i kiedy już jest za późno, uświadamiasz sobie, że popełniłeś wielki błąd. #badhairday

13. YOISHO

_Słowo, które nie ma znaczenia, wypowiadane kiedy zwalasz się na krzesło po dniu ciężkiej pracy.
_
Teraz już rozumiesz, co miałem na myśli mówiąc, że ciężka praca jest bardzo ważna dla japońskiej kultury opartej na współzawodnictwie? Jeśli nie jesteś w Japonii, odpowiednikiem yoisho będzie stękanie, wzdychanie i jęczenie.