6 powodów, dla których nigdy nie jest za późno na naukę
To szeroko udokumentowany fakt, że małe dzieci posiadają wielkie zdolności przyswajania wiedzy. Dzięki temu już na starcie mają nad nami przewagę. Wniosek z tego taki, że wszyscy mamy prawo użalać się, że nie zostaliśmy wychowani przez włoskiego tatę, angielską mamę w środku Francji (łatwo zaimponować innym byciem trójjęzycznym, prawda?).
Mimo to nie odkładaj marzeń o nauce języka na półkę. Być może nie staniesz się ekspertem od włoskiego, angielskiego i francuskiego w jeden dzień, ale z właściwym podejściem i poświęceniem uda Ci się opanować nieznany Ci język, nie mam wątpliwości. Potrzebujesz przede wszystkim odpowiedniego nastawienia.
1. Możesz zmienić swoje oczekiwania
Jeśli Twoja przygoda z obcym językiem zaczyna się później niż w dzieciństwie, osiągnięcie perfekcyjnego akcentu to mało realistyczny plan. Z drugiej strony, po co komu idealny akcent? Pojęcie płynności w języku jest inaczej rozumiane przez różnych ludzi. Poza tym, kto powiedział, że celem nauki języka jest oszukanie innych, że jest się rodowitym Włochem, Anglikiem czy Francuzem? Istotą nauki języka jest zdolność porozumienia się z osobami z innych krajów, dlatego wyluzuj i postaw sobie bardziej realistyczne cele i ambicje.
Zamiast „Chcę wtopić się w tłum Włochów i nigdy – przenigdy! – nie zostać posądzonym o bycie obcokrajowcem,” postaw sobie inny cel: „Chcę władać językiem tak płynnie, jak w szkole średniej,” „Chcę móc swobodnie porozmawiać z miejscowymi na wakacjach”. Dla dorosłych są to bardzo realistyczne cele!
2. Możesz robić, co Ci się podoba
Teraz, kiedy już ustaliliśmy, co byłoby Twoim sukcesem w nauce języka, porównajmy przykłady dwóch uczących się: sześciolatka, którego rodzice zapisali na weekendowe lekcje angielskiego, oraz dorosłą uczącą się po godzinach pracy. Jak myślisz, kto zajdzie dalej po roku nauki? Wnioskując po tym, że umysły dzieci są jak gąbki, jeśli chodzi o wchłanianie wiedzy, większość stawiałaby na sześciolatka. Takiemu w końcu nauka przychodzi jak z płatka, prawda?
Inni zaś, wiedząc z doświadczenia, że motywacja i determinacja to główne czynniki sukcesu, stawialiby na dorosłą osobę. Mieliby ku temu mocne argumenty. Tylko pomyśl. Kobieta przychodzi na zajęcia, ponieważ zależy jej na nauce. Za kurs zapłaciła z własnych pieniędzy i poświęciła mnóstwo czasu wolnego, aby zgłębiać wiedzę. Ma jasno ustalony cel (patrz: punk 1) i wie, co zrobić, aby go osiągnąć. Dzięki temu poświęca się nauce w czasie zajęć i poza zajęciami – i zaskakuje samą siebie, kiedy roczny kurs ma się ku końcowi.
Przewaga dorosłego nad dzieckiem w nauce języka nie jest kwestią neurologii, lecz podejścia – i jest to całkiem prawdopodobny wariant. Niezależnie od tego, jak łatwo małym dzieciom przyswajać wiedzę, są to istoty, które łatwo tracą koncentrację na nauce, potrzebują przerw na słodkości i raczej nie mają reputacji pilnych studentów. Z drugiej strony, zmotywowani dorośli? Zdecydowanie!
3. Jesteś bardziej stabilny finansowo
Z wszystkich uczących się języka, ci dojrzalsi mają najczęściej więcej wolności i wyboru, jeśli chodzi o stabilność finansową. Nie jest sekretem, że spędzenie czasu za granicą i zanurzenie się w innej rzeczywistości kulturowej i językowej ma zbawienny wpływ na naukę. Dorośli często mogą sobie pozwolić na ten zastrzyk językowej wiedzy.
Niezależnie od tego, czy jesteś na emeryturze, wakacjach, czy urlopie naukowym, pobyt i nauka za granicą znacząco pomaga w opanowaniu języka. Podobnie jak przykład z poprzedniego punktu, i tutaj doświadczenie językowej przygody to Twój osobisty wybór (a nie Twoich rodziców!), dlatego stawiamy, że przyniesie on wymierne korzyści.
4. Możesz skorzystać ze zdobytego doświadczenia
Jako dorosły, osiągnąłeś już płynność jednego języka: Twojego własnego. Przez lata rozmawiania, pisania i słuchania języka ojczystego, stworzyłeś całkiem imponujący zasób wiedzy na temat tego, jak działa Twój język (chociaż być może nie do końca jesteś tego świadom). Ta baza wiedzy jest świetnym punktem odniesienia w nauce kolejnego języka, zwłaszcza jeśli pochodzi on z podobnej rodziny (Rosyjski? Czeski?) lub ma określone punkty wspólne (języki europejskie czerpią garściami z greki i łaciny).
Jako dorosły możesz użyć Twojej mowy ojczystej jako punktu odniesienia, porównując jeden język do drugiego i szukając cech wspólnych w gramatyce i słownictwie. Jeśli zaś chodzi o różnice w językach, dorosłemu umysłowi o wiele łatwiej poddać je wnikliwej analizie, a to bardzo przydatna rzecz w nauce języków.
5. Masz lata doświadczenia w nauce
To nie koniec doświadczeń z poprzedniego punktu. Jako osoba dorosła, masz do dyspozycji cały bagaż doświadczeń uczenia się i wracamy tutaj do doświadczeń ze szkoły i studiów. Tylko pomyśl: zapewne udało Ci się wtedy opanować wszystkie przydatne strategie w przyswajaniu wiedzy, nie mówiąc już o latach nauki poza szkołą: od zmiany opony, pracy w ogrodzie, prowadzenia biznesu, kłócenia się z szefem po wychowywanie dzieci. Mógłbyś z łatwością napisać esej zatytułowany: „Nauka przychodziła mi najłatwiej, kiedy…”.
Świadomość Twoich osobistych strategii myślenia i przyswajania wiedzy jest fachowo zwana metapoznaniem. To świetne narzędzie, którego możesz użyć, przymierzając się do nauki języka. Całe szczęście, sposobów na to jest cała gama, od cotygodniowych zajęć po zagraniczne kursy językowe (lub intensywny kurs, który pozwoli Ci nauczyć się nowego języka w jeden rok – tak, to możliwe). Podczas gdy małe dziecko nie wie jeszcze, jaką najlepszą strategię obrać w nauce nowego przedmiotu, Ty masz do dyspozycji wszelkie korzyści z poprzednich doświadczeń edukacyjnych, możesz więc wybrać metodę, która najlepiej sprawdzi się w Twoim przypadku.
6. Masz perspektywę
Nie tylko masz do dyspozycji pełnię motywacji i zdolności nauki, których brakuje małym dzieciom, masz też odpowiedni punkt widzenia. Wiesz, że życie to podróż, a nauka nowego języka to tylko jeden ze sposobów – być może najlepszy ze sposobów – na poznanie świata i uczynienie tej podróży bardziej interesującą. Nauka języka to okno na nową kulturę, nowa perspektywa na życie. Daje Ci szansę zbudowania więzi z zupełnie nowymi ludźmi ze wszystkich fascynujących miejsc na naszym świecie. Nauka języka to narzędzie, które nie musi być w perfekcyjnej kondycji, żebyś mógł czerpać garściami z korzyści, jakie daje władanie językiem obcym.