Zdania względne określające
Tak jak wskazuje nazwa, zdania względne określające dostarczają informacji niezbędnych do rozpoznania lub opisania konkretnej osoby lub rzeczy, o której mówimy. Zastanówmy się nad następującym przykładem: Dogs that like cats are very unusual. Wiemy, że jest wiele psów na świecie, ale w tym zdaniu mówimy wyłącznie o psach, które lubią koty i to właśnie zdanie względne określające dostarcza nam tej informacji. Jeżeli usunęlibyśmy zdanie względne ze zdania złożonego, to nadal byłoby gramatycznie poprawne, ale znaczenie uległoby widocznej zmianie.
Zdania złożone określające składają się z zaimka względnego, który możemy pominąć, czasownika oraz innych elementów nieobowiązkowych, takich jak podmiot czy dopełnienie. Nie używamy przecinków, aby oddzielić zdanie względne określające od reszty zdania złożonego. Jednakże przecinków i nawiasów używamy do oddzielenia zdań względnych nieokreślających od reszty zdania złożonego.
Przykłady
- Children who hate chocolate are uncommon.
- They live in a house whose roof is full of holes.
- An elephant is an animal that lives in hot countries.
- Let's go to a country where the sun always shines.
- The reason why I came here today is not important.
Zaimki względne
Następujące zaimki względne występują w zdaniach względnych określających. Te zaimki względne pojawiają się na początku zdania względnego określającego i odnoszą się do rzeczownika występującego wcześniej w zdaniu złożonym.
| Osoba | Rzecz | Miejsce | Czas | Powód | |
|---|---|---|---|---|---|
| Podmiot | who/that | which/that | |||
| Dopełnienie | who/whom/that | which/that | where | when | why |
| Zaimek dzierżawczy | whose | whose |
Zastosowanie „that” w języku mówionym
Zaimki who, whom i which często zastępuje się zaimkiem that w języku mówionym. Zaimek whom ma charakter bardziej formalny i zazwyczaj występuje w języku pisanym. Zamiast whom, możemy użyć who lub that, albo możemy też zupełnie pominąć zaimek. Poniższe przykłady obrazują powszechne zastosowanie zdań względnych określających (pogrubione). Zaimek, którego użylibyśmy w języku formalnym zamiast that ujęty jest w nawiasach.
Przykłady
- The dish that I ordered was delicious. (which)
- The man that came with her has already left. (who)
- The doctor that I was hoping to see wasn't on duty. (whom)
Obowiązkowy i nieobowiązkowy zaimek względny
Możemy pominąć zaimek względny jeśli pełni funkcję dopełnienia w zdaniu. Kiedy zaimek względny pełni funkcję podmiotu w zdaniu, wtedy nie może być pominięty. Zwykle możemy rozpoznać, kiedy zaimek względny pełni funkcję dopełnienia w zdaniu, ponieważ występuje po nim kolejny podmiot + czasownik. W poniższym przykładzie, w pierwszym zdaniu, zaimek względny nie może być pominięty, ponieważ pełni funkcję podmiotu zdania względnego („the woman spoke”). W drugim zdaniu, zaimek można pominąć, ponieważ „the woman” pełni funkcję dopełnienia czasownika „loved”.
| Rzeczownik, podmiot zdania głównego | Zaimek względny | Czasownik + pozostała część zdania względnego | Czasownik + pozostała część zdania głównego |
|---|---|---|---|
| The woman | that | spoke at the meeting | was very knowledgeable. |
| The woman | (that) | the man loved | was living in New York. |
Inne zastosowania „that”
That stosuje się często, aby wprowadzić zdania względne określające, które występują po wyrazach something, anything, everything, nothing, all lub po przymiotniku w stopniu najwyższym. Możemy pominąć that, kiedy nie pełni funkcji podmiotu w zdaniu.
Przykłady
- There's something (that) you should know.
- It was the best film (that) I've ever seen.
- Do you have anything that will help my throat?
- Everything (that) you say seems silly to me.
- Nothing (that) anyone does can replace my lost bag.
- I'm sorry, but that is all (that) I saw.